Pierwsze czytanie projektów ustaw o ABW i AW
Wojciech Strozyk/REPORTER
W Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektów ustaw o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu. - Państwo, które nie potrafi dokonywać korekt w systemie bezpieczeństwa, prędzej czy później będzie miało problemy z własnym bezpieczeństwem – argumentował podczas wystąpienia w Sejmie Bartłomiej Sienkiewicz. Szef MSW przedstawił także główne założenia projektów.
Minister Bartłomiej Sienkiewicz wskazał, że zmiany w ustawach są pokłosiem wniosków wyciągniętych po aferze Amber Gold. – 11 miesięcy prac przyniosły efekt w postaci dwóch projektów. Były one tworzone z myślą o problemach, które wcześniej zostały zidentyfikowane. Najważniejsze to: dublowanie się kompetencji służb, rozproszenie zadań wiodącej służby w kwestiach wewnętrznych, jaką jest Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, łącznie z zadaniami policyjnymi oraz osłabienie funkcji rozpoznawczych na rzecz śledczych – powiedział szef resortu spraw wewnętrznych.
Minister Sienkiewicz przedstawił przesłanki, które przyświecały planowanym zmianom. - Ich istotą jest rozdzielenie ustaw ABW i AW, co wydaje się zrozumiałe wobec faktu, że mamy do czynienia z dwoma różnymi organizmami, kierującymi się różną logiką i różnymi metodami działania. Następnie - ograniczenie i doprecyzowanie zadań ABW, zmiana podporządkowania i nowy mechanizm koordynacji, zgodny z logiką ustrojową RP, w myśl której to ministrowie konstytucyjni ponoszą odpowiedzialność polityczną i faktyczną za działalność poszczególnych segmentów państwa – wymieniał min. Sienkiewicz podczas wystąpienia w Sejmie.
Szef MSW wskazał, że ostatnie tak duże zmiany miały miejsce 12 lat temu. – To wystarczający czas, żeby można było ocenić sprawność działania systemu, jako całości. A państwo, które nie potrafi dokonywać korekt w systemie bezpieczeństwa, prędzej czy później będzie miało problemy z własnym bezpieczeństwem – argumentował Bartłomiej Sienkiewicz.
Najważniejszą zmianą przedłożoną Wysokiej Izbie w projekcie ustrawy o ABW jest sprecyzowanie i ograniczenie kompetencji tej służby. W dalszej części wystąpienia minister przedstawił główne założenia zmian.
Zgodnie z zapowiedziami Bartłomieja Sienkiewicza ABW będzie podlegać Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.
W nowej ustawie doprecyzowane zostaną zadania Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. ABW stanie się służbą wyspecjalizowaną w przeciwdziałaniu zagrożeniom terrorystycznym, w kontrwywiadzie i ochronie informacji niejawnych, a także w rozpoznawaniu, zapobieganiu i wykrywaniu przestępstw powodujących szkodę majątkową lub skierowanych przeciwko mieniu Skarbu Państwa, których wartość przekracza 16 000 000 złotych. Dotychczasowe zadania ABW w zakresie ścigania przestępczości zorganizowanej i innych przestępstw o charakterze kryminalnym, handlu narkotykami, przestępstw korupcyjnych oraz przestępstw gospodarczych mniejszej wagi przekazane zostaną Policji i Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu.
ABW będzie również realizowała zadania związane ze ściganiem najpoważniejszych przestępstw gospodarczych zagrażających bezpieczeństwu ekonomicznemu państwa – realizacja tego zadania będzie wymagała ścisłej koordynacji z Policją, możliwej dzięki podporządkowaniu obu służb Ministrowi Spraw Wewnętrznych, który - jako minister odpowiedzialny za sektor bezpieczeństwa wewnętrznego państwa - będzie sprawował nadzór nad ABW.
Zadania ABW o charakterze śledczym będą precyzyjnie określone w zamkniętym katalogu przestępstw. Ta zmiana będzie zarazem wykonaniem postanowienia sygnalizacyjnego Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego ograniczenia możliwości stosowania kontroli operacyjnej przez ABW do ściśle określonych przypadków.
Projekt ustawy o AW przewiduje korekty przepisów dotyczących działania tej służby, spowodowane analizą obecnego jej funkcjonowania, jak również koniecznością zachowania spójności z proponowanymi rozwiązaniami dotyczącymi działalności ABW. Agencja Wywiadu pozostanie, jak to miało miejsce dotychczas pod nadzorem Premiera. Wynika to z faktu wykonywania przez tę służbę zadań dla różnych instytucji państwowych w sprawach ochrony bezpieczeństwa zewnętrznego Rzeczypospolitej Polskiej. Przewiduje się również uzupełnienie zadań AW o możliwość realizacji czynności operacyjno-rozpoznawczych na terenie kraju także za pośrednictwem Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Obecnie czynności te mogą być wykonywane jedynie za pośrednictwem Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Docelowo planowane jest również powołanie na podstawie zarządzenia Premiera Komitetu Rady Ministrów ds. Bezpieczeństwa Państwa. Komitet będzie się składał z przedstawicieli Ministra Obrony Narodowej, Ministra Spraw Wewnętrznych, Ministra Finansów, Ministra Spraw Zagranicznych oraz Szefa KPRM. Do zadań komitetu będzie należało inicjowanie, przygotowywanie i uzgadnianie rozstrzygnięć albo stanowisk Prezesa Rady Ministrów w sprawach dotyczących działalności służb specjalnych.